Droga do Niepodległości pisana biografiami naszych rodzin

W ramach pozyskanych przez Fundację św. Jadwigi środków z Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 realizowany był projekt „Droga do Niepodległości pisana biografiami naszych rodzin”.

W dniach 19/20.10.2019 r. i 26/27.10.2019 r. w Morawie odbyły się warsztaty biograficzno-historyczne i biograficzno-dziennikarskie. Warsztat biograficzny dotyczył znaczenia pamięci rodziny, wspomnień rodzinnych jako fundamentów międzypokoleniowej więzi i transmisji. Rozmawialiśmy o znaczeniu niepodległości, wolności, czym jest dla nas droga oraz czym są rodzinne biografie. Warsztaty były przestrzenią do nadania znaczeń osobom i wydarzeniom, w które angażowali się członkowie rodzin. Uczestnicy zastanawiali się nad wpływem rodzinnych biografii na pełnione role, motywacje, wartości, sposób funkcjonowania rodzin a także na nich samych. Był także okazją do pracy z rodzinnymi pamiątkami. Prowadząca, Alicja Przepiórska, przedstawiła także badania dotyczące kulturowej transmisji rodzinnej przesiedleńców, przedstawiła opracowania socjologiczne oraz prace dotyczące społecznych ram zbiorowej pamięci rodziny. Podczas warsztatów historycznych chcieliśmy przybliżyć uczestnikom tło historyczne wydarzeń, które miały istotny wpływ na rodzącą się Niepodległą. Prowadzący, historyk Grzegorz Mikołajczyk, stworzył ramy w które uczestnicy mogli wpisać indywidualne rodzinne historie. Legiony, tworząca się II Rzeczypospolita ze zbrojnymi zrywami powstańczymi i kształtowaniem się granic, plebiscytami, tworzeniem się od nowa kultury demokratycznego państwa. Wybuch II wojny światowej, gwałt na naszej niepodległości, walka z niemieckim i radzieckim okupantem, zbrodni popełniane na ludności cywilnej i ofiary złożone przez walczących żołnierzy. To tło w które wszyscy wpisali własne rodzinne biografie. Uczestnicy przedstawili losy swoich bliskich, pamięć o nich. Dzięki temu warsztatowi mogli poczuć znaczenie wydarzeń w które zaangażowane były ich rodziny. 12 uczestników – Seniorów wspominało swoje rodziny, ich zaangażowanie się w czyny zbrojne, w walkę o Niepodległość. Opowiadali o swoich rodzinnych bohaterach, niejednokrotnie odkrywając znaczenie ich działalności patriotycznej i ofiary złożonej na ołtarzu wolnej Polski.

Celem naszego projektu było zachowanie wspomnień Seniorów o nich, ich rodzinach i o rodzinnych bohaterach, którzy walczyli na różnych polach: angażując się w walkę zbrojną, intelektualną, realizując projekty pozwalające zachować dzieła sztuki, kultury dla potomnych, działający na polu zachowania tradycji i regionalnej, angażując się w działania społeczne. 

Kolejnym elementem projektu był warsztat dziennikarski, podczas którego Dariusz Kulpiński, oswajał uczestników z kamerą, przygotowywał do opowiedzenia noszonych sercu historii. Podczas warsztatu uczestnicy wybierali najdogodniejszą dla siebie formę wypowiedzi – dialog, opowieść, czytanie pamiętnika. Efektem 4 dniowych warsztatów było powstanie filmu “Droga do Niepodległości pisana biografiami naszych rodzin”. To historia mieszkańców Dolnego Śląska ich rodzin, która wplata się w historię odzyskiwania niepodległości przez Polskę i budowania polskości na ziemiach Dolnego Śląska a także stawania się przez nich Dolnoślązakami. Naszym celem było przede wszystkim umieszczenie w świadomości mieszkańców Dolnego Śląska, że każdy z nas Dolnoślązaków poprzez swoją różnorodną historię rodzinną mógł mieć wpływ na budzenie się polskości, a przez to zachowywanie czy odzyskanie niepodległości przez Polskę.

W strzegomskim Ratuszu 12 listopada o godz. o godz. 12.00 odbyła się projekcja filmu „Droga do Niepodległości pisana biografiami naszych rodzin”, spotkanie ze świadkami czasu oraz wykład pt. „Znaczenie biografii rodzinnych” wygłoszony przez Panią dr Bognę Bartosz, psychologa, pracownika naukowego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Akademia Ludzi Aktywnych

Głównym celem Akademii Ludzi Aktywnych było wyłonienie i wyszkolenie międzypokoleniowej grupy 20 lokalnych liderów, następnie wspieranie jej w działaniach liderskich na rzecz społeczności lokalnej, w celu zwiększenia do listopada 2020r. liczby obywateli angażujących się w inicjatywy lokalne i zorganizowanie dwóch takich inicjatyw. Cele te osiągnęliśmy wyposażając liderów w wiedzę i praktyczne umiejętności liderskie, zanurzając ich w tło tradycji, historii i biografii oraz dając przestrzeń do sprawdzenia się w działaniu (przez szkolenia, działania rozwojowe i inicjatywy na rzecz społeczności lokalnej. Projekt miał charakter innowacyjny - międzypokoleniowy. Jego cele wpisywały się w cele FIO-wzrost liczby obywateli angażujących się w działania ngo i inicjatywy oddolne. W projekcie wypracowaliśmy ofertę do kalendarza wydarzeń lokalnych, zaangażowaliśmy w nie mieszkańców, skupiliśmy wokół tematyki dziedzictwa i tożsamości kulturowej, przygotowaliśmy międzypokoleniowy zespół liderów.

Akademia Ludzi Aktywnych to miejsce i oferta dla tych, którzy chcieli rozwijać kompetencje liderów, działających na rzecz integracji i aktywizacji społeczności lokalnej, poznać historie ludzi, tradycje swojego regionu i budować na nich poczucie jedności. A.L.A. to nasze historie, biograficzno-tożsamościowe, poznaliśmy w niej biografie, historie i tradycje i dowiedzieliśmy się, jak ważne są one dla budowania tożsamości, systemu wartości, jak przekładają się na aktywność jednostek i całej wspólnoty.

A.L.A. to przyszłość, współpraca, rozwój; intensywne warsztaty liderskie, teatralne, rozwojowe, włączające społeczność lokalną: fotograficzne, rękodzielnicze, kulinarne. Każdy z nich to okazja do rozwoju pasji, spotkań, rozmów, zachowania wspomnień, wymiany tradycji, nauki budowania i działania w międzypokoleniowych zespołach. W projekcie skorzystaliśmy z modelu współpracy środowiska lokalnego opartego na pielęgnowaniu i zachowywaniu tradycji lokalnych i narodowych, na przykładzie partnerów litewskich (Polonia w Niemenczynie).

Projekt był finansowany przez Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2020 oraz przez Narodowy Instytut Wolności, Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.