Dwie zaprzyjaźnione szkoły z Polski (Zespół Szkół Nr 3 w Sobótce) i z Niemiec (Schiller Gymnasium Bautzen) w pierwszych dniach Nowego Roku spotkały się w Fundacji św. Jadwigi w Morawie. Obie szkoły miały już okazję do współpracy, w tym roku postanowiły jednak spotkać się przy realizacji projektu historycznego. Spotkanie rozpoczęło się nietypowo, ponieważ grupa polska postanowiła w pierwszym dniu pojechać do Bautzen, gdzie spotkano się na terenie szkoły i gdzie niemieccy uczniowie mieli okazję oprowadzić polskich gości po szkole oraz po mieście. Po przyjeździe do Morawy i wstępnych warsztatach zapoznawczych i integracyjnych przystąpiono do omówienia programu „Zachować Pamięć” realizowanego ze środków Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Grupa miała okazję zapoznać się z tematem spotkania: „Auschwitz nie spadło z nieba”, a następnie wyjaśniono jak będzie przebiegał program spotkania, który powinien doprowadzić do wyjaśnienia tego określenia.
Zebrano także oczekiwania uczestników odnośnie przebiegu całego spotkania. Aby uzmysłowić uczestnikom w jaki sposób dochodzi do eskalacji wydarzeń społecznych przechodzących stopniowo od agresji słownej do fizycznej zaprezentowano piramidę nienawiści Gordona Allporta. Jako pomoc dydaktyczna posłużył film Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, opatrzony komentarzem prowadzącej warsztaty. Młodzież miała okazję prześledzić proces rozwijania się agresji od mowy nienawiści, poprzez wykluczenie, dyskryminację, po akty przemocy fizycznej, które w przypadku konkretnych konfliktów wojny mogły zakończyć się eksterminacją. Uczestnicy prawidłowo przywoływali znane sobie konkretne przykłady z dzisiejszych czasów. Zaraz po tym przystąpiono do omówienia ideologii narodowosocjalistycznej, która doprowadziła do II wojny światowej i związanych z tą historią kwestią obozów koncentracyjnych. Warsztat został zrealizowaną metodą mapy myśli, w której do zaprezentowanych filarów ideologii narodowosocjalistycznej uzupełnionej materiałem graficznym dopasowywano rozlosowane przez uczestników cechy danej ideologii. Wyjaśniono także z czym można się liczyć w przypadku wizyty w Miejscu Pamięci – na terenie byłego obozu koncentracyjnego.
W takcie wizyty w Muzem Gross Rosen młodzież miała okazję zapoznać się z filmem wprowadzającym do tematu, w którym wypowiadają się byli więźniowie – świadkowie historii, a następnie w dwóch grupach językowych wyruszyli wraz z przewodniczką na teren obozu, aby zapoznać się z jego topografią oraz historią poszczególnych budynków. Najistotniejsze było jednak to, że przewodniczka uwrażliwiała młodzież na historię ludzi, którzy byli tu uwięzieni. Po powrocie nastąpiło pogłębienie tematyki i podsumowanie dotychczas uzyskanych informacji i wrażeń związanych z konfrontacją z miejscem historycznym. Była to okazja do podsumowania informacji kto i z jakich powodów mógł zostać więźniem obozu koncentracyjnego. Jako punkt odniesienia posłużył wiersz M. Niemöllera „Kiedy przyszli” odczytany wspólnie po polsku i po niemiecku. Następnie zwrócono również uwagę na podmiotowość każdej osoby przed uwięzieniem i o tym co działo się z nim podczas pobytu w obozie, a wszystko to na przykładzie konkretnego więźnia: Alfreda Koniecznego.
Podczas warsztatów zatytułowanych „Auschwitz nie spadło z nieba” skoncentrowano się na przesłaniu Mariana Turskiego do młodego pokolenia. Była to także okazja do zwrócenia uwagi na rolę świadków historii, którzy przeżyli obozy koncentracyjne, a teraz obserwują to co się dzieje na świecie i zwracają uwagę na procesy, które do tego doprowadziły oraz ich konsekwencje. Młodzież poza poszukiwaniem odpowiedzi na pytania jakie działania zaobserwował Marian Turski i w jaki sposób reagowało na to społeczeństwo wyszukiwała również cytaty stanowiąca przesłanie do młodego pokolenia („nie bądź obojętny, jeśli komuś dzieje się krzywda”). Warto zauważyć, że samodzielnie odnaleźli analogie do piramidy nienawiści. Na koniec wszyscy zgodnie stwierdzili, że w tej chwili hasło „Auschwitz nie spadło z nieba” jest dla nich w pełni zrozumiałe. Wieczorem nastąpiło omówienie programu na następny dzień i zasygnalizowanie odwiedzenie kolejnego miejsca związanego z narodowym socjalizmem, a także wprowadzenie do przygotowanej na kolejny dzień rozmowie ze świadkiem historii – Panią Melittą Salai. Młodzież uzmysłowiła sobie, że Pani Melitta – urodzona w 1927 roku w momencie wybuchu II wojny światowej była w ich wieku. Uczestnicy zostali uwrażliwieni na to jak wiele możemy się dowiedzieć z relacji świadków historii.
Kolejny dzień rozpoczął się bardzo aktywnie, ponieważ zaplanowano bardzo intensywne działania. W pierwszej kolejności grupa udała się do Krzyżowej, gdzie zwiedzano miejsce, w którym w czasach II wojny światowej związany był z opozycją przeciwko narodowemu socjalizmowi. Opowieść o działalności Kręgu pozwoliła także przybliżyć okoliczności w jakich musieli działać opozycjoniści przeciwko narodowemu socjalizmowi, oraz o różnorodności postaw i powodów, które pozwoliły zaangażować się w tą działalność. Po oprowadzeniu po Miejscu Pamięci był czas na zapoznanie się z wystawami stałymi: „ 1939-1945. Lata, które zmieniły świat” oraz „Odwaga i Pojednanie”, na której zaprezentowano trudną drogę do pojednania polsko – niemieckiego. Aby pogłębić ten temat uczestnicy otrzymali zadania opracowane przez edukatorów polsko-niemieckich wśród których była m.in. prowadząca spotkanie. Zadanie polegało na odnalezieniu na wystawie odpowiednich fragmentów, które miano następnie opracować wspólnie na warsztatach w kolejnym dniu. Następnie grupa udała się do Wrocławia, gdzie poza klasycznym zwiedzaniem zostali poproszeni o poszukiwanie śladów dawnego Breslau w dzisiejszym Wrocławiu. Po powrocie i po kolacji grupa zgromadziła się w dawnym salonie w Pałacu, gdzie czekała na nich rozmowa z Panią Melittą Sallai, która w bardzo barwny sposób opowiadała o swoim życiu z perspektywy młodej dziewczyny. Nie zabrakło w tej opowieści odniesień do czasów narodowego socjalizmu, oraz do tego co działo się w najbliższej okolicy. Młodzi ludzie bardzo zaangażowali się w rozmowę i stawiali bardzo szczegółowe pytania. Na sobotę przewidziano pogłębienie wiedzy z poprzedniego dnia – tym razem w formie warsztatów. Po wspólnej zabawie rozgrzewającej przystąpiono do realizacji zadanych dzień wcześniej zdań. Młodzież stworzyła wspólną polsko – niemiecką oś czasu, która pokazuje stosunki polsko – niemieckie na przestrzeni lat 1939-1989. Po krótkim wprowadzeniu i podzieleniu się na polsko – niemieckie grupy tematyczne przystąpiono do pracy w grupach. Plakaty i samą prezentacja prowadzona była w języku polskim i niemieckim lub w języku angielskim. Niestety pogoda pokrzyżowała plany związane ze wspólnym ogniskiem i zabawami na zewnątrz. Decyzją grupy poświęcono ten czas wspólnym zabawom. Po południu odbyły się warsztaty związane z historią Wrocławia. W ramach „warsztatu historyka” zaprezentowano nowe metody i narzędzia do prowadzenia własnych poszukiwań i weryfikacji źródeł historycznych. Odbyło się to na konkretnych przykładach, które dzień wcześniej młodzież mogła zobaczyć na ulicach Wrocławia. Na koniec odbył się wieczór pożegnalny, na którym w sposób zorganizowany przez uczestników zaprezentowano najnowsze hity w Polsce i w Niemczech, przeplatane grami i zabawami. W ostatni dzień podsumowano spotkanie prezentując nowe pomysły i tematy, które interesują młodzież oraz przeprowadzono ewaluację spotkania. Jak się okazało największe wrażenie zrobiła na młodzieży możliwość rozmowy ze świadkiem czasu. Równie wysoko oceniono wizytę w Gross Rosen oraz warsztaty, które pomogły wprowadzić do zagadnienia i uwrażliwienie na czasy współczesne.
