Pałac w Morawie był w styczniu 1945 miejscem, gdzie na pewien czas zostały zdeponowane najcenniejsze dzieła z kolekcji Czartoryskich, które Niemcy chcieli wywieźć dalej na Zachód uciekając przed zbliżającą się armią sowiecką. Naocznym świadkiem tych wydarzeń była Melitta Sallai, z domu von Wietersheim-Kramsta, wówczas 17 letnia dziewczyna, dzisiaj nestorka rodu, świadek czasu, współzałożycielka Fundacji św. Jadwigi.
W dniach 28-30 października, przy akompaniamencie pięknej jesiennej aury, w Pałacu w Morawie odbyło się seminarium inaugurujące projekt Pomocna Sztuka, sfinansowany ze przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Wspierania Międzynarodowych Domów Spotykań na lata 2021-2030. W seminarium wzięli udział wykładowcy i studenci z Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu, Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Wyższej Szkoły Humanistycznej we Wrocławiu, Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Bratysławie oraz zaproszeni goście.
Tematem przewodnim seminarium nawiązującym do wydarzenia, które miało miejsce w Pałacu w Morawie w styczniu 1945 były zaginione dzieła sztuki, jak również te, które popadają w niepamięć. Chyba najbardziej rozpoznawalnym dziełem, które znalazło się w Morawie jest „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci. Melitta Sallai ten obraz pamięta najdokładniej. Spotkanie z Melittą Sallai i jej barwna historia wzbudziło wielkie zainteresowanie uczestników. Historię powstania i peregrynacje tego obrazu przybliżyła nam podczas niezwykle interesującego wykładu Katarzyna Bik, autorka książki „Najdroższa”. Drugim niezwykłym dziełem, które było w Morawie, ale do tej pory nie zostało odnalezione, to „Portret Młodzieńca” Rafaela Santi.
Mimo, iż problematyka spotkania w dużej mierze dotyczyła zagubionych dzieł sztuki, to jednak ten aspekt potraktowano jedynie jako pewien punkt wyjścia i bazę dla szerszych analiz. Proces poszukiwania tego co zaginione, zgubione lub utracone, oraz satysfakcja rodząca się w momencie odnalezienia, posiadają bowiem wielką moc. Czasami wręcz o narkotycznej naturze. Są to siły z którymi musimy zmagać się na co dzień, niezależnie od tego co jest obiektem naszych zainteresowań.
Wykład o sztuce zapomnianej i ulegającej zapomnieniu wygłosiła Alicja Klimczak-Dobrzaniecka, redaktor naczelna pisma artystycznego „Format” w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. W ramach realizowanego projektu odbędą się jeszcze dwa międzynarodowe seminaria, kolejno w 2022 i 2023 r., zakończone wernisażem i wydaniem katalogu.
Dzięki otrzymanym środkom Fundacja św. Jadwigi będzie mogła również wyremontować i przystosować dla działań twórczych część pomieszczeń.
